شرکتهای پخش یکی از ارکان مهم و حیاتی در زنجیره تأمین و توزیع کالاها در بازارهای مختلف هستند. این شرکتها به عنوان پل ارتباطی میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان عمل میکنند و نقش مهمی در رساندن کالا از تولیدکننده به دست مشتری ایفا مینمایند. در این مطلب، به بررسی مفهوم شرکت پخش، انواع آن و وظایف و اهمیت آن در فرآیند توزیع کالا پرداخته خواهد شد.

شرکت پخش چیست؟
شرکت پخش، بهطور کلی، شرکتی است که مسئولیت توزیع، حملونقل و انتقال کالاها از تولیدکنندگان به مصرفکنندگان نهایی را بر عهده دارد. این شرکتها بهعنوان واسطهای میان تولیدکنندگان (کارخانجات و سازندگان کالا) و مصرفکنندگان (فروشندگان و یا مشتریان نهایی) عمل میکنند و نقش کلیدی در جریان توزیع محصولات ایفا مینمایند.
عملکرد اصلی شرکتهای پخش، مدیریت فرآیندهای مختلفی است که شامل حملونقل کالا، انبارداری و توزیع آنها به نقاط مختلف است. این شرکتها ممکن است برای راحتی مشتریان و بهبود کارایی فرآیند توزیع، شبکههای حملونقل و انبارهای خود را در مناطق مختلف ایجاد کنند. به این ترتیب، آنها قادرند تا محصولات را در کمترین زمان ممکن و بهطور کارآمد به بازارهای مختلف تحویل دهند.
تنوع محصولات و خدمات
شرکتهای پخش میتوانند کالاهای متنوعی را از جمله محصولات غذایی، دارویی، لوازم خانگی، لباس، تجهیزات الکترونیکی و حتی کالاهای صنعتی به بازارها و فروشگاهها توزیع کنند. این شرکتها معمولاً بهطور تخصصی در زمینه توزیع محصولات خاصی فعالیت دارند و در نتیجه، باید با ویژگیهای خاص هر گروه کالایی آشنا باشند.
خدمات اضافه
علاوه بر فرآیند اصلی توزیع، بسیاری از شرکتهای پخش خدمات جانبی نیز ارائه میدهند که شامل موارد زیر میشود:
- بستهبندی: در برخی موارد، شرکتهای پخش مسئول بستهبندی مجدد کالاها و آمادهسازی آنها برای فروش نهایی هستند.
- بازاریابی و تبلیغات: برخی از شرکتهای پخش، خدمات بازاریابی و تبلیغاتی برای محصولات تولیدکنندگان فراهم میآورند تا تقاضا برای کالاهای مورد نظر افزایش یابد.
- مدیریت موجودی کالا: این شرکتها بهمنظور جلوگیری از کمبود یا اضافهبودن کالا، باید موجودی کالاها را بهطور دقیق مدیریت کنند.
به طور کل، شرکتهای پخش با استفاده از تخصص و شبکه توزیع گسترده خود، در واقع به تولیدکنندگان کمک میکنند تا محصولات خود را بهسرعت و بهطور مؤثر به دست مشتریان برسانند و از این طریق به رشد و توسعه بیشتر کسبوکارها کمک کنند.
انواع شرکتهای پخش
شرکتهای پخش را میتوان بر اساس نوع فعالیت و دامنه توزیع به انواع مختلفی تقسیمبندی کرد. به طوری که هرکدام به شیوههای مختلفی با تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در ارتباط هستند و نقشهای متفاوتی را در فرآیند توزیع کالا ایفا میکنند. در ادامه، هر یک از انواع شرکتهای پخش بهطور دقیقتر توضیح داده شده است:
- شرکت پخش مستقیم
شرکتهای پخش مستقیم، کالاها را بدون هیچگونه واسطه از تولیدکنندگان دریافت کرده و مستقیماً به مصرفکنندگان یا فروشندگان نهایی توزیع میکنند. این نوع شرکتها ارتباط نزدیکی با تولیدکنندگان دارند و معمولاً قراردادهای مستقیمی با آنها منعقد میکنند. این شرکتها ویژگیهای زیادی دارند که عبارتند از:
- کنترل بیشتر: این شرکتها بهدلیل ارتباط مستقیم با تولیدکننده، کنترل بیشتری بر روی فرآیند توزیع و کیفیت کالاها دارند.
- کاهش هزینههای اضافی: با حذف واسطهها، هزینههای مربوط به توزیع و حملونقل ممکن است کاهش یابد.
- حضور بیشتر در بازارهای داخلی: این شرکتها معمولاً در بازارهای داخلی فعالیت میکنند و کالاها را از کارخانهها یا تولیدکنندگان بلافاصله به فروشندگان یا مصرفکنندگان نهایی ارسال میکنند.
- انعطافپذیری در خدمات: این نوع شرکتها میتوانند خدمات خاصی را بهطور سفارشی برای تولیدکنندگان خود ارائه دهند،مانند انتخاب زمانبندی خاص برای توزیع کالا یا پیشنهادات ویژه در توزیع محصولات.
شرکتهای پخش دارویی را در نظر بگیرید که داروهای تولیدی یک کارخانه را مستقیماً به داروخانهها یا بیمارستانها توزیع میکنند، بدون اینکه واسطهای در این میان باشد.
2.شرکت پخش غیرمستقیم
در این نوع شرکتها، کالاها از تولیدکننده به مصرفکننده نهایی از طریق چندین واسطه (مانند عمدهفروشان، توزیعکنندگان کوچکتر و سایر واسطهها) منتقل میشود. این شرکتها معمولاً در بازارهایی فعالیت دارند که نیاز به شبکه توزیع پیچیدهتری دارند که ویژگیهای این شرکتها را شکل میدهد:
- وجود واسطهها: شرکتهای پخش غیرمستقیم معمولاً از واسطهها برای انتقال کالا از تولیدکننده به مصرفکننده استفاده میکنند.
- شبکه توزیع پیچیده: این نوع شرکتها بهدلیل نیاز به دسترسی به بازارهای گستردهتر یا بازارهای خاص، شبکههای توزیع پیچیدهتری دارند که شامل عمدهفروشان، نمایندگان و توزیعکنندگان است.
- مناسب برای بازارهای بزرگ: این مدل معمولاً برای بازارهایی که کالا باید در سطح وسیعتری توزیع شود، مناسبتر است.
- تقسیمبندی وظایف: هر واسطه در این شبکه نقش خاصی ایفا میکند، مثل انبارداری، حملونقل، توزیع به سطح محلی و بازاریابی و فروش
مانند سیستم شرکتهای پخش محصولات غذایی که محصولات را از تولیدکنندگان عمده دریافت میکنند و سپس کالاها را به عمدهفروشان و از سمت آنها به فروشگاههای محلی و سوپرمارکتها توزیع میکنند.
3.شرکتهای پخش منطقهای
شرکتهای پخش منطقهای بهطور خاص در یک منطقه جغرافیایی خاص به فعالیت میپردازند. این شرکتها معمولاً بر بازارهای محلی یا محدود تمرکز دارند و خدمات خود را فقط در یک منطقه خاص ارائه میدهند. این شرکتها ویژگیهایی دارند که در ادامه میخوانیم:
- تمرکز جغرافیایی: این شرکتها تنها در یک منطقه خاص از کشور یا حتی در یک استان یا شهرستان فعالیت میکنند. این محدودیت جغرافیایی باعث میشود که بهطور ویژه به نیازهای بازار آن منطقه پاسخ دهند.
- شناخت بهتر از بازار محلی: به دلیل تمرکز بر یک منطقه خاص، این شرکتها شناخت بیشتری از ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بازار آن منطقه دارند.
- مدیریت راحتتر: این شرکتها معمولاً بهدلیل فعالیت در یک محدوده جغرافیایی خاص، قادرند بهراحتی موجودی کالا را مدیریت کرده و خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهند.
به عنوان مثال شرکتهای پخش که فقط در سطح شهر مشهد فعالیت میکند و محصولات خاصی را فقط به فروشگاههای موجود در این شهر توزیع میکند.
4.شرکتهای پخش بینالمللی
شرکتهای پخش بینالمللی معمولاً کالاها را از تولیدکنندگان به کشورهای مختلف توزیع میکنند. این شرکتها بهطور تخصصی در زمینه صادرات و واردات کالاها فعالیت دارند و شبکه گستردهای از دفاتر و انبارها در کشورهای مختلف دارند.
ویژگیها:
- دامنه جهانی: این شرکتها قادرند کالاها را در مقیاس جهانی توزیع کنند و به شبکههای توزیع پیچیدهتری نیاز دارند.
- متخصص در امور صادرات و واردات: این شرکتها معمولاً در زمینه قوانین و مقررات گمرکی و تجاری بینالمللی تخصص دارند و قادرند کالاها را از کشوری به کشور دیگر انتقال دهند.
- حملونقل بینالمللی: حملونقل کالاها در این نوع شرکتها بهطور معمول از طریق کشتیها، هواپیماها یا کامیونهای بینالمللی انجام میشود.
- توزیع گسترده: این شرکتها ممکن است کالاهایی را از یک تولیدکننده در یک کشور به مصرفکنندگان یا فروشندگان در کشورهای دیگر توزیع کنند، که نیازمند استراتژیهای توزیع پیچیده و هماهنگ است.
شرکت پخشی را تصور کنید که محصولات الکترونیکی را از چین به کشورهای مختلف در اروپا، آمریکا و خاورمیانه صادر میکند.

وظایف و مسئولیتهای شرکت پخش
شرکتهای پخش بهعنوان حلقه واسط بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان نهایی، مسئولیتهای متعددی دارند که هر یک از آنها به تأمین و تسهیل روند توزیع کالا در بازار کمک میکند. این وظایف و مسئولیتها از اهمیت بالایی برخوردارند و عملکرد مناسب در هر یک از این زمینهها میتواند به موفقیت کلی فرآیند توزیع و رضایت مشتریان منجر شود. در ادامه، هر یک از این مسئولیتها بهطور کامل توضیح داده شده است:
توزیع کالا
توزیع کالا مهمترین و اساسیترین وظیفه شرکتهای پخش است. این فرآیند شامل تمام اقدامات مربوط به جابجایی کالا از تولیدکننده به مصرفکننده نهایی است. بهطور کلی، توزیع کالا در چند مرحله اصلی انجام میشود:
- حملونقل: کالاها از محل تولید به انبارهای شرکت پخش انتقال مییابند. سپس، از انبارها به مقصدهای مختلف مانند فروشگاهها، مراکز توزیع یا مصرفکنندگان نهایی ارسال میشوند.
- جابجایی: در این مرحله، شرکتهای پخش باید اطمینان حاصل کنند که کالاها بهدرستی و بدون آسیب دیدگی جابجا میشوند. این فرآیند بهویژه در زمانهایی که کالاها به بازارهای مختلف توزیع میشوند، بسیار مهم است.
- مدیریت مسیر توزیع: یکی دیگر از وظایف شرکتهای پخش، تعیین بهترین مسیرهای حملونقل و برنامهریزی دقیق برای ارسال کالا به مقصد است. این امر میتواند شامل انتخاب مسیرهای کوتاهتر و بهینه برای کاهش هزینهها و زمان تحویل باشد.
انبارداری
انبارداری یکی از بخشهای مهم فعالیت شرکتهای پخش است که شامل نگهداری کالاها در انبارهای اختصاصی است. این مرحله قبل از توزیع کالا به مقصد نهایی اتفاق میافتد و از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا عملکرد صحیح در انبارداری میتواند به جلوگیری از کمبود کالا، آسیب به محصولات و تاخیر در تحویلها کمک کند.
- محل ذخیرهسازی موقت: شرکتهای پخش برای کالاهای دریافتی از تولیدکنندگان، معمولاً انبارهایی دارند که بهعنوان محل ذخیرهسازی موقت عمل میکنند. این انبارها باید بهگونهای طراحی شده باشند که امکان مدیریت حجم بالای کالاها را بهصورت منظم و بهینه فراهم کنند.
- سیستمهای انبارداری: برای بهبود فرآیند انبارداری، شرکتهای پخش ممکن است از سیستمهای مدیریت انبار استفاده کنند که به آنها کمک میکند تا موجودی کالاها را بهطور دقیق پیگیری کرده و عملیات انبارداری را خودکار کنند.
- تنظیم شرایط نگهداری: برای برخی از کالاها، مانند داروها یا محصولات غذایی، شرایط خاصی برای نگهداری در انبارها نیاز است (مثلاً دما، رطوبت و تهویه مناسب). شرکتهای پخش باید این شرایط را مدیریت کنند تا از آسیب به کالاها جلوگیری شود.
مدیریت موجودی
یکی از وظایف کلیدی شرکتهای پخش، مدیریت صحیح موجودی کالاها است. این وظیفه شامل کنترل و نظارت بر سطح موجودی کالاها در انبارها و شبکههای توزیع است تا از کمبود یا اضافهبودن کالا جلوگیری شود. بهطور خاص، مدیریت موجودی به مراحل زیر تقسیم میشود:
- پیشبینی تقاضا: شرکتهای پخش باید پیشبینی دقیقی از تقاضای بازار برای کالاها داشته باشند. این پیشبینی به آنها کمک میکند تا موجودی کالاها را بهصورت بهینه مدیریت کرده و از کمبود یا اضافهبودن کالا جلوگیری کنند.
- کنترل موجودی: شرکتهای پخش باید بر سطح موجودی کالاها در انبارها نظارت داشته باشند. اگر موجودی کالاها بیش از حد زیاد باشد، هزینههای انبارداری و نگهداری افزایش مییابد و اگر موجودی کم باشد، خطر از دست دادن فروش و نارضایتی مشتریان وجود دارد.
- چرخش موجودی: در برخی موارد، شرکتهای پخش باید چرخش سریع موجودی کالاها را مدیریت کنند. برای مثال، در صورتی که برخی از محصولات تاریخ انقضا دارند (مانند مواد غذایی یا داروها)، باید کالاهایی که نزدیک به تاریخ انقضا هستند، زودتر به بازار عرضه شوند.
بازاریابی و فروش
برخی از شرکتهای پخش علاوه بر وظایف توزیع کالا، مسئولیت بازاریابی و فروش محصولات را نیز بر عهده دارند. این وظیفه بهویژه در مواقعی که شرکتهای پخش بهعنوان نماینده رسمی برندهای خاص عمل میکنند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
- تبلیغات و ترویج: شرکتهای پخش ممکن است در تبلیغ و معرفی محصولات به بازارهای مختلف نقش داشته باشند. این امر میتواند شامل برگزاری کمپینهای تبلیغاتی، ارائه تخفیفها، یا معرفی ویژگیهای خاص محصولات به مشتریان باشد.
- توسعه بازار: شرکتهای پخش میتوانند بهعنوان پل ارتباطی میان تولیدکنندگان و بازارهای جدید عمل کنند. این شرکتها معمولاً بهدلیل آشنایی با نیازهای بازار و آگاهی از رفتار مصرفکنندگان، قادرند بازارهای جدیدی را برای تولیدکنندگان ایجاد کنند.
- مذاکرات فروش: شرکتهای پخش با نمایندگان فروش، عمدهفروشان و فروشگاهها مذاکره میکنند تا شرایط فروش بهتری را برای محصولات فراهم کنند و در نتیجه، سهم بازار را افزایش دهند.
خدمات پس از فروش
یکی دیگر از وظایف مهم شرکتهای پخش، ارائه خدمات پس از فروش است. این خدمات میتواند برای مشتریان نهایی یا حتی تولیدکنندگان مفید باشد. خدمات پس از فروش معمولاً شامل موارد زیر است:
- تعمیرات و نگهداری: برای برخی از کالاها، مانند لوازم خانگی یا تجهیزات الکترونیکی، خدمات پس از فروش شامل تعمیرات یا نگهداری دستگاهها در صورت خرابی یا مشکل میشود. شرکتهای پخش ممکن است نمایندگی رسمی خدمات پس از فروش را برای برندهای خاص داشته باشند.
- پشتیبانی فنی: در برخی از موارد، شرکتهای پخش ممکن است پشتیبانی فنی برای محصولات ارائه دهند. این امر بهویژه در مورد کالاهای پیچیده مانند ماشینآلات صنعتی یا تجهیزات الکترونیکی حائز اهمیت است.
- مشاوره: شرکتهای پخش میتوانند مشاورههای لازم برای انتخاب و استفاده از محصولات را به مشتریان ارائه دهند. این خدمات میتواند شامل راهنمایی برای نصب و استفاده بهینه از محصولات باشد.

اهمیت شرکتهای پخش
شرکتهای پخش نقشی حیاتی در اقتصاد و تجارت دارند و بهعنوان واسطهای مهم میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان عمل میکنند. این شرکتها نهتنها فرآیند توزیع کالا را بهطور مؤثر مدیریت میکنند، بلکه از طریق شبکههای گسترده خود میتوانند به تولیدکنندگان کمک کنند تا کالاهایشان را به بازارهای مختلف برسانند و فروش خود را افزایش دهند. این نقش آنها در تحرک اقتصادی و تسهیل فرآیندهای تجاری بسیار اهمیت دارد. در ادامه به بررسی دلایل اهمیت شرکتهای پخش پرداخته شده است.
یکی از دلایل اصلی اهمیت شرکتهای پخش، توانایی آنها در کاهش هزینههای حملونقل و توزیع است. با داشتن شبکههای توزیع گسترده و حرفهای، این شرکتها قادرند کالاها را با هزینههای کمتری جابجا کنند. بهعنوان مثال، با استفاده از انبارها و شبکههای حملونقل یکپارچه، هزینههای اضافی برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان کاهش مییابد. این امر به تولیدکنندگان این امکان را میدهد که محصولات خود را با قیمت مناسبتری عرضه کنند و در نتیجه هزینههای خرید کالا برای مصرفکنندگان کاهش مییابد.
شرکتهای پخش همچنین بهطور مستقیم به بهبود دسترسی به بازار کمک میکنند. با داشتن شبکهای از نمایندگان فروش و مشتریان مختلف، این شرکتها میتوانند کالاها را سریعتر و بهطور مؤثرتر به بازارهای هدف برسانند. این فرآیند، علاوه بر تسهیل در دسترسی به محصولات، به تولیدکنندگان این فرصت را میدهد که محصولات خود را در بازارهای جدید و متنوع عرضه کنند، که در نهایت به افزایش فروش و رشد اقتصادی کمک میکند.
این شرکتها همچنین در فرآیند بازاریابی و تبلیغات محصولات نقش مهمی دارند. از آنجا که شرکتهای پخش تجربه زیادی در ارتباط با بازارها دارند، میتوانند به تولیدکنندگان مشاورههایی در خصوص استراتژیهای بازاریابی و تبلیغات ارائه دهند و در ترویج محصولات کمک کنند. به این ترتیب، تولیدکنندگان میتوانند درک بهتری از نیازها و ترجیحات مصرفکنندگان داشته باشند و محصولات خود را مطابق با این نیازها معرفی کنند.
در نهایت، شرکتهای پخش با افزایش رقابت در بازار، به رشد صنعت کمک میکنند. با بهبود فرآیندهای توزیع و دسترسی آسانتر به کالاها، تولیدکنندگان میتوانند بهطور مؤثرتر در بازارهای مختلف حضور داشته باشند. این رقابت باعث کاهش قیمتها و افزایش کیفیت محصولات میشود، که در نهایت به نفع مصرفکنندگان خواهد بود. بهطور کلی، شرکتهای پخش بهعنوان یک عامل کلیدی در تقویت رقابت، رشد اقتصادی و دسترسی آسان به کالاها عمل میکنند.

چالشهای شرکتهای پخش
شرکتهای پخش با وجود نقش حیاتیای که در زنجیره تأمین و توزیع کالا دارند، با چالشهای متعددی روبهرو هستند که میتواند بر کارایی و بهرهوری آنها تأثیر منفی بگذارد. این چالشها نیازمند راهحلهای مؤثر و استراتژیهای مناسب هستند تا شرکتهای پخش بتوانند بهطور مؤثر به فعالیت خود ادامه دهند و به مشتریان خدمات مطلوبی ارائه دهند.
یکی از اصلیترین چالشها، مشکلات لجستیکی است. حملونقل کالاها به مناطق مختلف، بهویژه در فواصل دور، میتواند با مشکلاتی نظیر تأخیر در تحویل، خرابی کالا و افزایش هزینهها مواجه شود. این مشکلات میتواند باعث نارضایتی مشتریان و کاهش کیفیت خدمات گردد. همچنین، مسائل مربوط به انتخاب بهترین مسیرهای حملونقل، زمانبندی مناسب برای تحویل و مدیریت موجودی کالاها در طول فرآیند حملونقل، همواره از دغدغههای مهم شرکتهای پخش است.
چالش دیگر تغییرات سریع بازار است. بازارهای امروزی بهطور مداوم در حال تغییر هستند و این تغییرات میتوانند در نتیجه تحولات اقتصادی، تغییرات در نیازهای مصرفکنندگان یا ورود محصولات جدید به بازار رخ دهند. شرکتهای پخش باید بهطور مداوم خود را با این تغییرات تطبیق دهند و توانایی واکنش سریع به تغییرات بازار را داشته باشند. این امر مستلزم پیشبینی دقیق تقاضا، شناسایی روندهای جدید بازار و استفاده از فناوریهای نوین برای بهبود فرآیندهای توزیع است.
رقابت شدید یکی دیگر از چالشهای جدی در این صنعت است. شرکتهای پخش در بازارهایی فعالیت میکنند که رقابت در آنها بسیار شدید است. حضور رقبای مختلف، چه از نظر کیفیت خدمات، قیمت و چه از نظر قدرت شبکه توزیع، باعث میشود که هر شرکت برای حفظ جایگاه خود در بازار و افزایش سهم بازار خود بهطور مستمر در حال بهبود فرآیندها و خدمات خود باشد. این رقابتها بهویژه زمانی شدیدتر میشود که شرکتهای جدید وارد بازار میشوند و سعی دارند با استراتژیهای قوی خود سهم بیشتری از بازار را جذب کنند.
بهطور کلی، شرکتهای پخش برای موفقیت و حفظ رقابتپذیری خود باید بهطور پیوسته چالشهای لجستیکی، تغییرات بازار و رقابت شدید را مدیریت کنند و راهکارهایی برای بهبود عملکرد و افزایش رضایت مشتریان پیدا کنند.
خلاصه کلام
شرکتهای پخش نقش حیاتی در زنجیره تأمین کالاها ایفا میکنند و از طریق توزیع کالاها به بازارهای مختلف، به تولیدکنندگان کمک میکنند تا محصولات خود را به مصرفکنندگان نهایی برسانند. این شرکتها با ارائه خدماتی مانند حملونقل، انبارداری، بازاریابی و خدمات پس از فروش، به بهبود فرآیندهای اقتصادی کمک میکنند. با این حال، این شرکتها با چالشهای متعددی مانند مشکلات لجستیکی، تغییرات بازار و رقابت شدید روبهرو هستند که نیازمند انعطافپذیری و نوآوری در فرآیندها و خدمات آنهاست.
در این زمینه استفاده از خدمات حرفهای مشاوره کسبوکار و هدایت درست از سمت افراد متخصص و مجرب میتواند ریسک آزمون و خطا را برای رفع چالشها به حداقل برساند.تیم متعهد ما همراه با مشاورین خبره حوزه کسبوکار در دپارتمان توسعه بازار شرکت مشاوره مدیریت نمو با ارائه خدمات عارضهیابی 360 درجه، طراحی تدوین استراتژیهای بازاریابی و فروش،سیستمسازی فروش و آموزش و توسعه منابع انسانی، مسیر پرچالش حضور و توسعه شما را در بازار ایران به عنوان یک شرکت پخش هموار میسازد.
همچنین این تیم متخصص افتخار ثبت پروژههای موفقی را برای چندین شرکت پخش در کارنامه اجرایی خود داشته که عبارتند از:
1- شرکت بازرگانی برنج ارمغان ( پخش مواد غذایی )
2- شرکت تولید نبات پیرادل ( پخش مواد غذایی )
3- شرکت بازرگانی الماس ستوده قشم ( پخش لوازم خانگی )
4- شرکت تابان پلاست ( پخش کالای خانه و آشپزخانه – پلاستیک جات )
5- شرکت حامی سلامت ( پخش محصولات تک نفره لبنی )
6- شرکت سبز پوشش ( مرکز پخش ماشین آلات کشاورزی )
بدون دیدگاه